چاپ دیجیتال یکی از روش‌های تبدیل تصاویر دیجیتال به محصولات چاپی است. این روش معمولاً شامل چاپ حرفه‌ای در تیراژهای کم‌ تعداد توسط نشر رومیزی و دیگر منابع دیجیتال است که به وسیله ی چاپگرهای لارج فرمت و یا چاپگرهای لیزری و جوهرافشان حرفه‌ای انجام می‌شود. چاپ دیجیتال دارای هزینه بیشتری برای چاپ هر صفحه در مقایسه با روش‌های سنتی مثل چاپ افست است ولی این قیمت بالاتر معمولاً با صرفه جویی در هزینه‌های دیگری که در تهیه پلیت‌های چاپ انجام می‌شوند برای تیراژهای کم‌ تعداد جبران می‌شود. این روش، امکان چاپ بلافاصله پس از تقاضا در تیراژ محدود را فراهم می‌آورد و امکان تغییر تصاویر و محتویات صفحه در هر برگ چاپی را در اختیار می‌گذارد. صرفه جویی در نیروی انسانی و توان رو به گسترش ماشین‌های چاپ دیجیتال در بالا بردن کیفیت، پایین آمدن هزینه تمام شده هر برگ چاپی و بالا رفتن تیراژ به این معناست که چاپ دیجیتال در حال رسیدن به نقطه رقابت با چاپ افست و حتی پیشی گرفتن از آن است.
در حال حاضر منظور از چاپ دیجیتال در بازار چاپ، عمدتاً چاپ تونری با استفاده از انواع چاپگرهای لیزری حرفه‌ای بر روی انواع کاغذ است.

فرآیند

تفاوت اصلی بین چاپ دیجیتال و روش‌های سنتی چاپ مثل لیتوگرافی و چا افست، فلکسو گرافی، گراور، یا لترپرس در استفاده نکردن از پلیتهای چاپ است که در نتیجه مراحل آماده‌سازی پیش از چاپ سریع تر و ارزان‌تر هستند. مرسوم‌ترین روش‌ها شامل چاپگرهای جوهرافشان و لیزری هستند که پیگمنت یا تونر را بر روی زمینه‌های متنوعی همچون کاغذ، کاغذ عکاسی، کانواس یا بوم، چوب، فوم، شیشه، سنگ و … می‌نشانند. در بیشتر فرآیندهای چاپ دیجیتال جوهر یا تونر همچون روش‌های سنتی در داخل کاغذ نفوذ نمی‌کنند بلکه لایه نازکی بر روی سطح تشکیل می‌دهند و در برخی سیستم‌ها ممکن است برای تثبیت آن‌ها بر روی زمینه از مواد اضافی و پوششی که توسط فرآیندهای حرارتی یا تابش یووی افزوده می‌شوند نیز استفاده گردد.

انواع چاپگرهای دیجیتال

• چاپگر جوهرافشان
• چاپگر لیزری
• چاپگر حرارتی
• چاپگر تصعید رنگ
• چاپگر الکتروفتوگرافی

تفاوت های اساسی

چاپ دیجیتال با سایر روش‌های چاپ مثل چاپ افست یا لترپرس دارای تفاوت اساسی است. برخی از این تفاوت‌ها به شرح زیر است:

• در چاپ دیجیتال هزینه چاپ به تعداد نسخه‌های چاپی ارتباطی ندارد و برای هر برگ چاپ شده مقدار ثابتی است
• در این روش میزان مواد باطله شامل کاغذ و مواد شیمیایی کمتر است چون نیازی به رسیدن به رنگ یا تنظیمات حین چاپ وجود ندارد.
• به دلیل حذف مراحل پیش از چاپشامل لیتوگرافی، فرایند چاپ دیجیتال کوتاه تر است.
• چاپ دیجیتال در هر دور چاپ می‌تواند تصویر و متن متفاوتی را چاپ کند چون در این روش از پلیت استفاده نمی‌شود.
• چاپ دیجیتال سیاه و سفید هزینه ی بالایی ندارد.

آینده چاپ دیجیتال در برابر افست

امروزه چاپ دیجیتال برای چاپ سفارشات کم تیراژ ایده‌آل است. برخلاف اغلب روش‌های چاپی نیازی به استفاده از فیلم و کپی کردن پلیت ندارد، به جای آن با استفاده یک فایل پی دی اف یا فایل‌های متناسب دیگر تصویر به صورت دیجیتال بر روی سیلندر چاپ منتقل می‌شود با کنار رفتن پلیت در چاپ، هزینه‌های تولید کاهش می یابد، هر چند که قیمت تمام شده یک فرم چاپ شده آن به دلیل استفاده از تونرهای مخصوص در مقایسه با افست گران تر است اما امروزه در تعدادی ماشین‌های [چاپ دیجیتال] استفاده از مرکب چاپ به جای تونر آغاز شده‌است، از آن جایی که نیازی به استفاده از پلیت وجود ندارد. امکان انجام تغییرات مختلف مثل نام و آدرس گیرنده در هر یک از صفحات چاپ شده وجود دارد. این چاپ را می‌توان با پودر مشکی یا رنگی انجام داد.

کیفیت چاپ افست بستگی به عوامل زیادی دارد – بدون نقص عمل کردن در عملیات پیچیده پیش از چاپ، سلامت و دقت ماشین چاپ، روی هم خوردن رنگ‌ها (Registration)، دقت اپراتور، میزان حرارت محیط و رطوبت کاغذ، نمونه‌گیری دقیق، شسته بودن کامل ماشین، استفاده از مرکب استاندارد، وجود زبان مشترک بین طراحی، لیتوگرافی و چاپخانه، مدیریت رنگ و گردش کار هوشمند و… – برای همین است که چاپ نفیس در افست یک هنر به‌شمار می‌رود و کار هر کسی نیست. بسیاری از چاپچی‌های کارکشته، نمونه‌ای از کارهای خوب خود را همیشه در دفتر کار خود نگه می‌دارند، به دیگران نشان می‌دهند و به آن افتخار می‌کنند.

کاربردهای چاپ دیجیتال

• چاپ در تیراژ محدود

در چاپ دیجیتال به دلیل حذف پلیت و چاپ مستقیم از کامپیوتر روی کاغذ و امکان کالیبراسیون دستگاه، امکان چاپ در تیراژ محدود حتی یک نسخه با هزینه پایین وجود دارد. به همین دلیل این روش چاپ دیجیتال برای مصارفی مثل تهیه نمونه یا چاپ محصولات کم‌تعداد و سریع کاربرد زیادی دارد. یک چاپگر دیجیتال برای چاپ میلیون‌ها برگ ساخته نشده‌است، بلکه باید بتواند در طول مدت زمان عمر خود نهایتاً هزاران برگ چاپ کند- که البته این کار را خیلی خوب انجام می‌دهد - بنابراین با توجه به هزینهٔ تمام‌شده و سرعت کار، چاپ دیجیتال برای چاپ در تیراژ محدود عملیاتی و مقرون به‌صرفه است. البته از سال ۲۰۱۰ فناوری‌های نوین در چاپ دیجیتال به کار گرفته شد که با استفاده از تکنولوژی نانو در جوهر و همچنین تغییر سیستم پاشش جوهر، چاپگرهای دیجیتال جوهرافشان توانستند بسیاری از محدودیت‌ها را در زمینهٔ سرعت و هزینه تولید کنار بزنند.

• چاپ شخصی شده

در چاپ دیجیتال با توجه به وجود امکان چاپ در تیراژ محدود، شما می‌توانید هر نسخه از محصول چاپی خود را متفاوت با نسخه قبلی چاپ کنید. به عنوان مثال شما می‌توانید کارت تبریک‌های شخصی شده با تصاویر مختلف یا کارت پرسنلی با طرح‌های مختلف را در هر دور چاپ کنید. همچنین این قابلیت به شما امکان چاپ اطلاعات متغیر را می‌دهد. یعنی می‌توانید در هر نسخه چاپی خود، اطلاعات متغیری را چاپ کنید این اطلاعات می‌تواند شماره سریال یا نام گیرنده یا تصویر هر فرد باشد.